top of page

KRONIEKEN

Informatie over figuren die hun stempel hebben gedrukt op 's-Gravenwezel en erbuiten, wetenswaardigheden en ook de geschiedenis van de gemeente.

Pierre de Caters
BARON PIERRE DE CATERS (1875 - 1944)

Baron, sportman eerste klas!

 

Peerke Caters was vliegenier, de zevende van de wereld naar het scheen. Hij was ook Coureur Automobiel, Burgerlijk Ingenieur, hij reed op Schotenhof een zwaluw in volle vlucht dood met zijn sportwagen. Hij liet te Sint-Job-in't-Goor zestig hectaren bos omhakken en legde er een vliegplein aan. Hij liet er hangars bouwen, ontwierp een vliegtuig. Een soort kiekenkot noemde men het, dit gebeurde rond 1908. 

Vrienden en kennissen werden uitgenodigd, hij ging demonstreren. De witte Verbelen, Bot de Graef, en Louis Ghijs, die het ding mede ineen hadden geknutseld, trokken de vliegmachine uit de eerbiedwaardige hangar. Het kleinood stond in open lucht. Wanneer men de schroef een paar omwentelingen gaf begon de motor te brullen dat horen en zien verging. De toeschouwers stonden versteld en maakten een kruisje, voor hen was het iets nieuws. Het technisch wonder beefde in al zijn ledematen, de draden trilden. De meer begoede en rijkere heren gingen een wetspel aan : ging het kiekenkot de lucht in of bleef bet aan de grond ? 

Baron Pierre de Caters kroop in de stuurhut. Iedereen legde zich plat tegen de grond de ogen gericht naar de wielen van het toestel. En pardaf .. Met een eiselijk gebrul schoot het ding vooruit en nam zijn aanloop, om eventueel het luchtruim te kiezen. Peerke Caters trok aan het hoogteroer. De machiene was moedwillig en reageerde niet. De prachtige bruine vogel vertikte het en zocht zijn heil in de voor hem liggende beek. De Aeroplane van mijnheer Baron de Caters was "in frut". We stonden recht, onze ogen scheel van het loeren. We hadden tevergeefs gestaard naar het moment dat de V1iegende Vogel de aarde zou verlaten hebben. Er waren er die vloekten, zo van die speciale Vlaamse vloeken. Er waren er die uit medelijden een weesgegroetje baden opdat Peerke in een herhaling zou mogen en kunnen slagen.

Drie weken later. De vernuftige avonturier had zijn machien hersteld, veranderd en verbeterd. Binnen de maand zou een nieuwe demonstratie plaats vinden. We waren weer van de partij. Ik mocht steeds mede als kleine snaak. Vader was immers medewerker. Hij stond onder de bevelen van de v1iegenier. Gelijk de eerste maal stak ik nu mijn klein neusje nog dieper in het zand van het vliegveld. Zou ditmaal het tuig de aarde verlaten en zich hemelwaarts richten naar het azuurblauwe uitspansel van het firmament ? Wanneer de motor aansloeg beefden wij met de machine mee van ongeduld ! Wij aanzagen Petrus de Caters als een held om zijn durf. Wie weet hoe die catastrofe ging aflopen ? In de hangar stond de schuimwijn te wachten. Zou het ditmaal lukken ? De eerste maal in België. Wij en al de toeschouwers onze ogen weer vol ongeduld gericht op de wielen van het vliegtuig. En WONDER BOVEN WONDER de vogel van Peerke de Caters schoot de lucht in, en scheerde harmonieus over de omliggende bossen van het vliegveld. Baron de Caters had de zwaartekracht overwonnen !!

In de volksmond : PEERKE DE CATERS HAD GEVLOGEN !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Het nieuws werd wereldkundig gemaakt. In binnen- en buitenland deed de pers haar werk. Er werd gezocht naar verbetering van het comfort in de machine. De eerste schreden der Belgische luchtvaart waren gezet. Het grote nieuws werd gevierd met de schuimwijn die stond te tintelen en te bruisen in de kristalheldere glazen. Vol ongeduld hunkerde ik ook naar een teugje van dit wonderbare nat, naar men mij had wijsgemaakt. "Louis, geef uwe kleine ook een glas" zei Peerke. Ik bezag de held van het luchtruim als een afgod. Verlegen als een kleine snaak antwoorde ik, "Ge zijt bedankt Mijnheer den Baron !" De eerste maal in mijn leven proefde ik dit heerlijke vocht en met zeer kleine teugen slurpte ik dit bruisende nat naar binnen. Voor mij bleef het steeds een blijvende herinnering aan de eerste proef der luchtvaart in ons land.

Later ging de bouw van verbeterde vliegtuigen door Baron de Caters gepaard met demonstraties in het buitenland, o.a. Bombay (Indië). De Caters was toen vergezeld van Louis Aertbeliën. Louis schreef naar ons : "Vriend Louis, ik laat U weten dat alles hier goed is met ons, het is hier schrikkelijk warm. Veel warmer dan bij U in het heetste van de zomer. De mensen zijn schrikkelijk om zien. Zo'n lelijkaards ....." Dit was in december 1910. Als een relikwie heb ik die kaart bewaard.

Baron Pierre de Caters was ook lid van de gemeenteraad vanaf 1904. Twintig jaren heeft hij het volgehouden. In 1924 werd hij uittredend lid.

Wanneer onze vliegenier uit Engels Indië terugkeerde van zijn v1iegdemonstratie's, waren de bezoeken in het zuiden van Frankrijk voor hem niet gunstig. De blos verdween van zijn wezen. Baron de Caters was niet meer dezelfde. Wat was er gebeurd ? Wat was de reden van die neerslachtigheid ? Vele eigendommen werden verkocht. Baron de Caters ging eraan ten onder. De vliegtuigmakerij verhuisde naar de Pelikaanstraat te Antwerpen onder de benaming : Société Coopérative "Jero" Bureaux - Usines & ateliers, 96 Rue du Pélican, Anvers - Téléphones Anvers 1867. De Ateliers Gebroeders Bollekens kochten alles op en begonnen zelf vliegtuigen te fabriceren, later werd dit een rolluikmakerij.

Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak, gaf hij zich op als vrijwilliger. Samen met andere vrijwilligers, onder wie Jules Tyck en Jan Olieslagers, vormde hij het Escadrille Monoplane, onder leiding van Henri Crombez. Allen verhuisden naar Calais in Frankrijk om later heil te zoeken in Engeland. Het leger had alles overgenomen en verdedigde met de luchtmacht, hoe klein ook, elke meter van het grondgebied. Hoog in de lucht scheerde Jan 0lieslagers, bekend als de Antwerpse Duivel, met zijn Blériot in de lucht. In de oorlog van 1914 bewees Jan zijn vliegkunde en werd een oorlogsheld. De gevechtsvliegtuigen die met hem af te rekenen hadden schoten dikwijls tekort en duikelden met hun neus in't zand.

Na de oorlog kwam Peerke Caters weer ter sprake maar niet meer als de held van toen. Zijn eigendommen werden verkocht. Het kasteel werd terug bezit van de kinderen de Caters, 30 hectaren werden verkocht te worden aan de gemeente 's-Gravenwezel als gemeentepark ten bate van de bevolking.

bottom of page